STRIVE जागतिक बँक सहाय्यित “औदयोगिक मुल्य वृध्दीकरणासाठी कौशल्यांचे बळकटीकरण करणे “
पार्श्वभूमी
भारतीय अर्थव्यवस्था वाढत असताना, उद्योगांच्या वाढत्या मागणीला पूर्ण करण्यासाठी आंतरराष्ट्रीय दर्जाचे कुशल मनुष्यबळ निर्माण करण्याची नितांत आवश्यकता आहे. असेही आढळून आले आहे की व्यावसायिक शिक्षण आणि प्रशिक्षण (VET) प्रणाली कामगार बाजाराच्या सध्याच्या गरजा पूर्ण करण्यासाठी सज्ज नाही. कुशल मनुष्यबळाची मागणी आणि पुरवठा यातील तफावत दूर करण्यासाठी प्रशिक्षण व्यवस्थापनात औद्योगिक आस्थापनांचा सक्रिय सहभाग असणे महत्त्वाचे आहे. आयटीआय आणि अप्रेंटिसशिपद्वारे प्रदान केलेल्या कौशल्य प्रशिक्षणाची प्रासंगिकता आणि कार्यक्षमता सुधारण्याच्या उद्देशाने, जागतिक बँकेच्या मदतीने “कौशल्य बळकटीकरणासाठी औद्योगिक मूल्य वर्धन (STRIVE)” प्रकल्प सर्व राज्यांमध्ये राबविला जात आहे.
उद्दिष्टे
औद्योगिक आस्थापनांच्या गरजांनुसार कुशल मनुष्यबळ निर्माण करण्यासाठी, औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था आणि अप्रेंटिसशिप प्रशिक्षणाद्वारे दिल्या जाणाऱ्या कौशल्य प्रशिक्षणाची प्रासंगिकता आणि कार्यक्षमता वाढवणे.
वैशिष्ट्ये
या प्रकल्पांतर्गत देशातील एकूण ४०० सरकारी आणि १०० खाजगी आयटीआय तसेच १०० उद्योग समूह स्पर्धात्मक पद्धतीने निवडले जातील. महाराष्ट्र राज्यात, स्ट्राइव्ह प्रकल्पांतर्गत ७२ सरकारी आयटीआय, ०५ खाजगी आयटीआय आणि १२ उद्योग समूह निवडले जातात.
- खालील निकाल क्षेत्रांसाठी मे २०२४ पर्यंत स्ट्राइव्ह प्रकल्प राबविला जाईल.
- आयटीआयची सुधारित कामगिरी
- आयटी आणि अप्रेंटिसशिप प्रशिक्षणाला पाठिंबा देण्यासाठी राज्याची क्षमता वाढली.
- सुधारित अध्यापन आणि शिक्षण (हे केंद्रीय पातळीवर लागू केले जाईल)
- सुधारित आणि व्यापक अप्रेंटिसशिप प्रशिक्षण
हा प्रकल्प भारत सरकारच्या कौशल्य विकास आणि उद्योजकता मंत्रालयाकडून राज्य सरकार, औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था, केंद्र अनुदानित संस्था (CFI) आणि उद्योग समूह (IC) यांच्या माध्यमातून राबविला जाईल.
हा प्रकल्प भारत सरकारच्या कौशल्य विकास आणि उद्योजकता मंत्रालयाकडून राज्य सरकार, औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था, केंद्र अनुदानित संस्था (CFI) आणि उद्योग समूह (IC) यांच्यामार्फत राबविला जाईल.
या प्रकल्पाचा खर्च अंदाजे १९४.७३ कोटी रुपये अपेक्षित आहे. १००% निधी केंद्र सरकार देईल.
या प्रकल्पामुळे राज्यातील औद्योगिक प्रशिक्षण संस्थांमधील सुविधांचे अपग्रेडिंग, माहिती तंत्रज्ञानावर आधारित सुविधांचे अपग्रेडिंग आणि अप्रेंटिसशिप प्रशिक्षणाद्वारे रोजगाराच्या संधींमध्ये वाढ होण्यास सकारात्मक फायदा होईल.
अंदाजे प्रकल्प खर्च
| अ. क्र | प्रकल्प घटक | तपशील | प्रकल्प खर्च | जारी केलेला निधी | ३० सप्टेंबर २०२३ पर्यंतचा खर्च |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | आयटीआयची सुधारित कामगिरी | स्ट्राइव्ह प्रकल्पांतर्गत ७२ सरकारी आयटीआय आणि ५ खाजगी आयटीआय निवडले आहेत. | 153.09 | 69.45 | 55.79 |
| 2 | आयटीआय आणि अप्रेंटिसशिप प्रशिक्षण (आरए-२) ला पाठिंबा देण्यासाठी राज्यांची क्षमता वाढवणे. | राज्याची क्षमता वाढवण्यासाठी राज्याला २९.०० कोटी रुपये मिळतील. | 29.00 | 11.70 | 7.79 |
| 3 | सुधारित आणि व्यापक अप्रेंटिसशिप प्रशिक्षण | राज्यात १२ औद्योगिक क्लस्टर. प्रत्येक उद्योग क्लस्टरला जास्तीत जास्त १.०० कोटी रुपये मिळतील. | 12.00 | 1.20 | 1.62 |
| 4 | राज्य अप्रेंटिसशिप मॉनिटरिंग सेल (SAMC) | केंद्र सरकारकडून मिळालेल्या सेलच्या मानधन आणि इतर खर्चासाठी आवश्यक निधी. | 0.38 | 0.38 | 0.16 |
| 5 | राज्य प्रकल्प अंमलबजावणी एकक (SPIU) | केंद्र सरकारकडून युनिटच्या मानधन आणि इतर खर्चासाठी आवश्यक निधी. | 0.26 | 0.20 | 0.16 |
| एकूण प्रकल्प खर्च | 194.73 | 82.93 | 65.52 |
STRIVE_1 साठी_OM_मध्ये_अ‍ॅडेंडम
एनएससी मंजूर_स्ट्राइव्ह_ऑपरेशन्स मॅन्युअल
राज्य सरकारचे निर्णय
जीआर २६८.३५ लाख रुपये
स्ट्राइव्ह जीआर २२ ऑगस्ट २०१९
प्रकल्प आयटीआयची यादी
स्ट्राइव्ह प्रकल्प टप्प्याटप्प्याने आयटीआय
फेज I
| अ. क्र. | नाव | अ. क्र. | नाव | अ. क्र. | नाव | अ. क्र.. | नाव |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | औंध पुणे | 2 | कोल्हापूर | 3 | पिंपरी-चिंचवड | 4 | सांगली |
| 5 | गडहिंग्लज | 6 | कराड | 7 | सातारा | 8 | सोलापूर |
| अ. क्र. | नाव | अ. क्र. | नाव | अ. क्र. | नाव | अ. क्र. | नाव |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | धुळे | 2 | देवळा | 3 | दिंडोरी | 4 | नाशिक |
| 5 | अहमदनगर | 6 | जळगाव |
| अ. क्र. | नाव | अ. क्र. | नाव | अ. क्र. | नाव | अ. क्र. | नाव |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | लातूर | 2 | बीड | 3 | जालना | 4 | नांदेड |
| 5 | निलंगा | 6 | परभणी |
| अ. क्र. | नाव | अ. क्र.. | नाव | अ. क्र. | नाव | अ. क्र. | नाव |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | अकोला | 2 | वाशीम | 3 | अमरावती | 4 | बुलढाणा |
| 5 | यवतमाळ |
| अ. क्र. | नाव | अ. क्र. | नाव | अ. क्र. | नाव | अ. क्र. | नाव |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | पुलगाव | 2 | नागपूर (मु) | 3 | गडचिरोली | 4 | वर्धा |
| 5 | नागपूर (ग्रामीण) |
फेज II
| अ. क्र. | नाव | अ. क्र. | नाव | अ. क्र. | नाव | अ. क्र. | नाव |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | मुंबई-११ | 2 | रत्नागिरी (मु) | 3 | भिवंडी |
| अ. क्र. | नाव | अ. क्र. | नाव | अ. क्र. | नाव | अ. क्र. | नाव |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | तासगाव | 2 | औंध पुणे (मु) | 3 | राधानगरी |
| अ. क्र. | नाव | अ. क्र. | नाव | अ. क्र. | नाव | अ. क्र. | नाव |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | नवापूर | 2 | कळवण | 3 | शेवगाव | 4 | इगतपुरी |
| 5 | भुसावळ | 6 | नंदुरबार | 7 | संगमनेर | 8 | सिन्नर |
| 9 | नाशिक (मु) |
| अ. क्र. | नाव | अ. क्र. | नाव | अ. क्र. | नाव | अ. क्र. | नाव |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | छत्रपती संभाजीनगर | 2 | घनसांगवी |
| अ. क्र. | नाव | अ. क्र. | नाव | अ. क्र. | नाव | अ. क्र. | नाव |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | पांढरकवडा | 2 | मनोरा | 3 | खामगाव | 4 | करंजलाड |
| 5 | मूर्तिजापूर | 6 | घाटंजी | 7 | नांदगाव खांदेश्वर | 8 | मोरगाव |
| 9 | अकोला(मु) | 6 | कळंब | 7 | नेर | 8 | राळेगाव |
निवडलेल्या सर्व ७६ आयटीआयचे आयएसपी
पहिला टप्पा १५ आयटीआय आयएसपी
| अ. क्र. | शीर्षक | अ. क्र. | शीर्षक |
|---|---|---|---|
| 1 | GR27000010 Nanded | 2 | GR27000022 Solapur |
| 3 | GR27000023 Ahemdnagar | 4 | GR27000036 Parbhani |
| 5 | GR27000062 Jalna | 6 | GR27000080 Buldhana |
| 7 | GR27000084 Gadchiroli | 8 | GR27000143 Nilanga |
| 9 | GR27000445 Nagpur (Gramin )Butibori | 10 | GU27000015 Jalgaon |
| 11 | GU27000018 Satara | 12 | GU27000037 Yavatmal |
| 13 | GU27000040 Thane | 14 | GU27000050 Mulund |
| 15 | GU27000078 Wardha |
पहिला टप्पा १९ आयटीआय आयएसपी
| अ. क्र. | शीर्षक | अ. क्र. | शीर्षक |
|---|---|---|---|
| 1 | GU27000041 Ambernath | 2 | GU27000230 Thane (G) |
| 3 | GU27000009 Aundh-Pune | 4 | GU27000066 Pimpri Chinchwad |
| 5 | GU27000021 Kolhapur | 6 | GR27000019 Karad |
| 7 | 8 GU27000029 Sangli | 8 | GR27000135 Gadhinglaj |
| 9 | GR27000024 Nashik | 10 | GU27000014 Dhule |
| 11 | GR27000063 Dindori | 12 | 13 GR27000701 Deola Dist Nashik |
| 13 | GU27000031 Beed | 14 | GR27000030 Latur |
| 15 | GR27000013 Amravati | 16 | GR27000012 Akola |
| 17 | GU27000307 Washim | 18 | GU27000151 Nagpur (G) |
| 19 | 20 GR27000027 Pulgaon Dist.Wardha |
दुसरा टप्पा आयटीआय आयएसपी
आयटीआयवाईज केपीआय अचिव्हमेंट
केपीआय निहाय डेटा _फेज २ स्ट्राइव्ह निवडलेल्या आयटीआय
एनसीव्हीटी एमआयएस पोर्टल
पीएमकेव्हीवाय ३.० आणि संलग्नता आदेश
महाराष्ट्रातील आयटीआयचे संलग्नीकरण आदेश
उमेदवार नोंदणीसाठी वापरकर्ता पुस्तिका
संस्था नोंदणीसाठी वापरकर्ता पुस्तिका
RA1 आणि RA2 चा खरेदी आराखडा
महाराष्ट्रातील आयटीआयचे संलग्नीकरण आदेश
डीजीटी पत्र ८.१०.२०२०
सूचक पीपीफॉरमॅट-नमुना(३)
खरेदी सल्लागार पत्र (१)
खरेदी योजना निधी वितरण
खरेदी योजना – बँक प्रत
खरेदी योजना पत्र