आर्टिझन टू टेक्नोक्रॅट

उद्दिष्टे

  • कौशल्य चाचणी करून त्यांच्या कौशल्याची पातळी प्रमाणन साठी असंघटित आणि अनौपचारिक क्षेत्रांतील कारागिरांना संधी प्रदान करणे.
  • तंत्रज्ञानासाठी व्यावसायिक कौशल्य आणि पदवी शिक्षण सुरु करणे जेणेकरुन त्यांना टेक्नोक्रॅट स्तरावर विकसित केले जाईल
  • उभ्या गतिशीलतेची संधी देण्यासाठी उदा. व्यावसायिक डिप्लोमा आणि पदवी शिक्षण.
  • महाराष्ट्रात सध्या ५२ शासकीय औ.प्र.संस्था मध्ये कौशल्य चाचणी उपलब्ध आहे,२० शासकीय औ.प्र.संस्था मध्ये वोकेशनल डिप्लोमा १३ वेगवेगळ्या व्यावसायिक व्यापारात चालू आहे. एमएसबीटीई मुंबई द्वारे वोकेशनल डिप्लोमा हा पुरस्कृत केला जातो.
  • असंगठित क्षेत्रातील कार्यरत कामगारांसाठी कौशल्य प्रमाणित करणे.

artizen

ठळक वैशिष्टे

  • प्रवेशसाठी पात्रता आवश्यक नाही: फक्त कौशल्य प्रवेश पात्रता आहे.
  • भारतात सुमारे ८०% कामगार असंगठित क्षेत्रांमध्ये आहेत आणि ते कमी पात्र आहेत.
  • एसएससी मध्ये नापास होणारे भारतातील जवळजवळ ६०% आहे.
  • कार्यक्षेत्र मोबिलिटी ही संबंधित व्यवसायापासून लेव्हल -1 पासून ते डिग्री पर्यंत आहे
  • या योजनेद्वारे उमेदवारांना कौशल्य ज्ञान मिळेल.
  • कौशल्य आणि ज्ञान असणारी व्यक्ती ,हे दोघे उद्योजक किंवा जॉब मार्केटमध्ये अधिक यशस्वी होतील.
  • लवचिक वितरण यंत्रणा (अर्धवेळ, सप्ताहांत) विविध लक्ष्य गटांच्या गरजा पूर्ण करणे.
  • विविध लक्ष्य गटांची मागणी पूर्ण करण्यासाठी विविध स्तरांचे कार्यक्रम.
  • असंगठित क्षेत्रातील कामगारांना गतिशीलता प्रदान करणे.

लक्ष्य गट

  • अनौपचारिकपणे मिळविलेल्या कौशल्यांचे प्रमाणिकरण मिळविणारे कामगार.
  • कौशल्य उन्नतीसाठी काम करणारे कामगार आणि औ.प्र संस्थेतील पदवीधर.
  • प्रारंभिक शाळा ड्रॉपआउट्स आणि बेरोजगार.

कौशल्य स्तर

  • स्तर – पहिला(आर्टिझन) – पात्रता नसलेला कामगार १ ल्या स्तर कौशल्य चाचणी.
  • स्तर- दुसरा (वरिष्ठ आर्टिझन) – १ पातळी उत्तीर्ण उमेदवार २ रा स्तर कौशल्य चाचणी.
  • स्तर – तिसरा (कुशल कारागीर) – २ रा दर्जा उत्तीर्ण उमेदवार SCVT परीक्षा
  • स्तर – चौथा (मास्टर कुशल कारागीर) – NCVT परीक्षा.
  • स्तर – V (तंत्रज्ञ) – ३ रा दर्जा व ४था स्तर उत्तीर्ण उमेदवार व्यावसायिक पदविका.
  • स्तर – सहावा (तंत्रज्ञ) – डिप्लोमा उत्तीर्ण उमेदवार व्यावसायिक पदवी

कौशल्य चाचणी

  • वैशिष्ट्ये
  • असंगठित क्षेत्रामध्ये बरेच कुशल कर्मचारी काम करीत आहेत परंतु त्यांच्याकडे कौशल्याचे प्रमाणपत्र नाही. कौशल्य चाचणी योजना सुरुवातीला गवंडी, प्लंबर आणि कारपेंटरसाठी सन २००५ पासून सुरू करण्यात आली आहे. महाराष्ट्रातील शासनातील ५२ औ.प्र .संस्थामद्धे आता १३ वेगवेगळ्या व्यवसायात कौशल्य चाचणी केली जाते.
  • सहा कौशल्याची पातळी परिभाषित केलेली आहे उदा. कारागीर, वरिष्ठ कलाकार, शिल्पकार, मास्टर शिल्पकार आणि तंत्रज्ञ .
  • औ.प्र .संस्थामध्ये कौशल्य चाचणी केंद्र विकसित केले जातात.
  • निवडलेल्या प्रशिक्षकांना कौशल्य निर्धारक म्हणून प्रशिक्षित केले जाते.
  • दर महिन्याला कौशल्य चाचणी केली जाते.
  • २७, २८ आणि २९ ही कौशल्य चाचणीसाठी ची निश्चित तारीख आहेत.
  • प्रमाणपत्र – स्थानिक औद्योगिक संघटना आणि डीव्हीईटी द्वारे संयुक्त

कौशल्य चाचणी शुल्क

  • पातळी १-रु.५००/-
  • पातळी २-६००/-
  • पातळी ३-७००/-

व्यावसायिक डिप्लोमा

वैशिष्ट्ये

कौशल्य चाचणी साठी ५२ औद्योगिक प्रशिक्षण संस्थेमध्ये १३ वेगळे व्यवसाय हे १३ व्यावसायिक शिक्षण डिप्लोमा अभ्यासक्रम या योजने अंतर्गत व्यावसायिक डिप्लोमा उपलब्ध आहे

फॅब्रिकेशन रिपेयर्स टेकनॉलॉजी
वेल्डिंग
इलेकट्रीशियन
मशिनिस्ट
बिल्डिंग कन्स्ट्रक्शन
इलेकट्रीशियन
रेफ्रीजरेशन अँन्ड ऐ. सी
पेन्ट टेकनॉलॉजी
प्लम्बिंग
हॉटेल अँन्ड कॅटरिंग
टर्नर

शुल्कः ३०० रुपये प्रति महिना जागा: २५ प्रति कोर्स परीक्षा शुल्कः रु .१०००/ – कालावधीः दोन वर्षांचा अर्ध – वेळ कालावधी दररोज दुपारी ५ ते संध्याकाळी ८.३० पर्यंत परीक्षा संस्था: एमएसबीटीई (महाराष्ट्र राज्य तांत्रिक शिक्षण मंडळ.

व्यवसाय डिप्लोमा अभ्यासक्रम उपलब्ध आहेत अशा संस्था

अनु.क्रं क्षेत्र औद्योगिक प्रशिक्षण संस्थेचे नाव उपलब्ध डिप्लोमा कोर्स
1 मुंबई औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,मुंबई. वेल्डिंग
इलेक्ट्रिशियन
ऑटोमोबाइल
बिल्डिंग कन्स्ट्रक्शन
प्लंबिंग
कार्पेंटर अँन्ड इंटिरियर डेकोरेशन
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था, दादर (जी). हॉटेल अँन्ड कॅटरिंग
फॅशन टेकनॉलॉजी
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था ,पनवेल. पेंट टेकनॉलॉजी
ऑटोमोबाइल
फॅब्रिकेशन रिपेयर्स टेकनॉलॉजी
2 पुणे औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था , औंध-पुणे. मशिनिस्ट
ऑटोमोबाइल
फॅब्रिकेशन रिपेयर्स टेकनॉलॉजी
बिल्डिंग कन्स्ट्रक्शन
प्लंबिंग
कार्पेंटर अँन्ड इंटिरियर डेकोरेशन
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था , औंध-पुणे(जी) हॉटेल अँन्ड कॅटरिंग
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था , कोल्हापूर टर्नर
इलेक्ट्रिशियन
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था, सातारा. वेल्डिंग
फॅब्रिकेशन रिपेयर्स टेकनॉलॉजी
3 नाशिक औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,नाशिक इलेक्ट्रिशियन
मशिनिस्ट
ऑटोमोबाइल
बिल्डिंग कन्स्ट्रक्शन
प्लंबिंग
कार्पेंटर अँन्ड इंटिरियर डेकोरेशन
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था , नाशिक(जी) फॅशन टेकनॉलॉजी
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,अहमदनगर. इलेक्ट्रिशियन
ऑटोमोबाइल
फॅब्रिकेशन रिपेयर्स टेकनॉलॉजी
4 औरंगाबाद औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था, औरंगाबाद. मशिनिस्ट
ऑटोमोबाइल
वेल्डिंग
बिल्डिंग कन्स्ट्रक्शन
प्लंबिंग
कार्पेंटर अँन्ड इंटिरियर डेकोरेशन
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था औरंगाबाद (जी). हॉटेल अँन्ड कॅटरिंग
फॅशन टेकनॉलॉजी
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था, नांदेड. फॅब्रिकेशन रिपेयर्स टेकनॉलॉजी
इलेक्ट्रिशियन
5 अमरावती औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था, अमरावती. ऑटोमोबाइल
इलेक्ट्रिशियन
बिल्डिंग कन्स्ट्रक्शन
प्लंबिंग
कार्पेंटर अँन्ड इंटिरियर डेकोरेशन
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था औरंगाबाद (जी). हॉटेल अँन्ड कॅटरिंग
फॅशन टेकनॉलॉजी
6 नागपुर औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था, नागपुर बिल्डिंग कन्स्ट्रक्शन
कार्पेंटर अँन्ड इंटिरियर डेकोरेशन
ऑटोमोबाइल
इलेक्ट्रिशियन
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था, नागपुर(जी) फॅशन टेकनॉलॉजी
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था, चंद्रपूर फॅब्रिकेशन रिपेयर्स टेकनॉलॉजी
इलेक्ट्रिशियन

कौशल्य चाचणी

 

अनु.क्रं प्रदेश औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था व्यवसाय
1 मुंबई औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,मुंबई. वेल्डर
इलेक्ट्रिशियन
एम.एम .वी
पेंटर
आर. ए .सी
टर्नर
फिटर
मशिनिस्ट
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था, दादर (जी). हॉटेल अँन्ड कॅटरिंग
ड्रेस मेकिंग
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,मुलुंड. कारपेंटर
वेल्डर
आर. ए .सी
एम.एम .वी
इलेक्ट्रिशियन
टर्नर
मशिनिस्ट
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,कुर्ला वेल्डर
आर. ए .सी
एम.एम .वी
इलेक्ट्रिशियन
फिटर
टर्नर
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,ठाणे वेल्डर
आर. ए .सी
एम.एम .वी
इलेक्ट्रिशियन
फिटर
टर्नर
मशिनिस्ट
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,ठाणे(जी) हॉटेल अँन्ड कॅटरिंग
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,अंबरनाथ. कारपेंटर
वेल्डर
प्लंबर
गवंडी
ड्रेस मेकिंग
पेंटर
एम.एम .वी
फिटर
इलेक्ट्रिशियन
टर्नर
टर्नर
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था, पनवेल. वेल्डर
गवंडी
पेंटर
एम.एम .वी
इलेक्ट्रिशियन
फिटर
टर्नर
टर्नर
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,रत्नागिरी. कारपेंटर
वेल्डर
गवंडी
ड्रेस मेकिंग
हॉटेल अँन्ड कॅटरिंग
आर. ए .सी
एम.एम .वी
इलेक्ट्रिशियन
फिटर
टर्नर
मशिनिस्ट
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,रत्नागिरी(जी) हॉटेल अँन्ड कॅटरिंग
ड्रेस मेकिंग
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,सावंतवाडी. कारपेंटर
वेल्डर
ड्रेस मेकिंग
एम.एम .वी
इलेक्ट्रिशियन
फिटर
2 पुणे औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,औंध-पुणे. वेल्डर
ड्रेस मेकिंग
पेंटर
आर. ए .सी
एम.एम .वी
इलेक्ट्रिशियन
फिटर
टर्नर
मशिनिस्ट
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,औंध-पुणे.(जी) हॉटेल अँन्ड कॅटरिंग
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,कोल्हापूर. पेंटर
आर. ए .सी
एम.एम .वी
इलेक्ट्रिशियन
मशिनिस्ट
टर्नर
फिटर
कारपेंटर
वेल्डर
प्लंबर
गवंडी
हॉटेल अँन्ड कॅटरिंग
ड्रेस मेकिंग
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,सातारा. इलेक्ट्रिशियन
एम.एम .वी
फिटर
टर्नर
मशिनिस्ट
कारपेंटर
वेल्डर
प्लंबर
गवंडी
ड्रेस मेकिंग
पेंटर
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,सांगली. कारपेंटर
वेल्डर
गवंडी
इलेक्ट्रिशियन
आर. ए .सी
एम.एम .वी
मशिनिस्ट
टर्नर
फिटर
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,सोलापूर. कारपेंटर
वेल्डर
प्लंबर
गवंडी
पेंटर
आर. ए .सी
एम.एम .वी
इलेक्ट्रिशियन
फिटर
टर्नर
मशिनिस्ट
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,सोलापूर.(जी) हॉटेल अँन्ड कॅटरिंग
ड्रेस मेकिंग
पेंटर
3 नाशिक औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,नाशिक. वेल्डर
फिटर
आर. ए .सी
एम.एम .वी
इलेक्ट्रिशियन
फिटर
टर्नर
मशिनिस्ट
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,नाशिक(जी) हॉटेल अँन्ड कॅटरिंग
ड्रेस मेकिंग
पेंटर
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,धुळे. कारपेंटर
वेल्डर
पेंटर
आर. ए .सी
एम.एम .वी
इलेक्ट्रिशियन
फिटर
टर्नर
मशिनिस्ट
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,नंदुरबार. कारपेंटर
वेल्डर
ड्रेस मेकिंग
आर. ए .सी
एम.एम .वी
पेंटर
इलेक्ट्रिशियन
फिटर
टर्नर
मशिनिस्ट
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,जळगाव. कारपेंटर
वेल्डर
आर. ए .सी
एम.एम .वी
इलेक्ट्रिशियन
फिटर
टर्नर
मशिनिस्ट
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,जळगाव(जी) ड्रेस मेकिंग
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,अहमदनगर. कारपेंटर
वेल्डर
गवंडी
हॉटेल अँन्ड कॅटरिंग
पेंटर
आर. ए .सी
एम.एम .वी
इलेक्ट्रिशियन
फिटर
टर्नर
मशिनिस्ट
4 औरंगाबाद औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,औरंगाबाद. वेल्डर
इलेक्ट्रिशियन
एम.एम .वी
टर्नर
पेंटर
आर. ए .सी
मशिनिस्ट
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,औरंगाबाद.(जी) ड्रेस मेकिंग
हॉटेल अँन्ड कॅटरिंग
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,जालना. वेल्डर
फिटर
ड्रेस मेकिंग
एम.एम .वी
इलेक्ट्रिशियन
टर्नर
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,परभणी. कारपेंटर
वेल्डर
ड्रेस मेकिंग
एम.एम .वी
इलेक्ट्रिशियन
फिटर
पेंटर
आर. ए .सी
टर्नर
मशिनिस्ट
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,हिंगोली. वेल्डर
ड्रेस मेकिंग
इलेक्ट्रिशियन
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,बीड. कारपेंटर
वेल्डर
प्लंबर
गवंडी
एम.एम .वी
इलेक्ट्रिशियन
फिटर
टर्नर
मशिनिस्ट
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,लातूर. कारपेंटर
वेल्डर
प्लंबर
गवंडी
ड्रेस मेकिंग
पेंटर
एम.एम .वी
इलेक्ट्रिशियन
फिटर
टर्नर
मशिनिस्ट
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,लातूर(जी). ड्रेस मेकिंग
हॉटेल अँन्ड कॅटरिंग
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,उस्मानाबाद. कारपेंटर
वेल्डर
गवंडी
ड्रेस मेकिंग
हॉटेल अँन्ड कॅटरिंग
पेंटर
आर. ए .सी
एम.एम .वी
इलेक्ट्रिशियन
फिटर
टर्नर
5 अमरावती औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,अमरावती. वेल्डर
ड्रेस मेकिंग
पेंटर
आर. ए .सी
एम.एम .वी
इलेक्ट्रिशियन
फिटर
टर्नर
मशिनिस्ट
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,अमरावती(जी) ड्रेस मेकिंग
हॉटेल अँन्ड कॅटरिंग
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,अकोला. कारपेंटर
वेल्डर
गवंडी
ड्रेस मेकिंग
एम.एम .वी
पेंटर
आर. ए .सी
इलेक्ट्रिशियन
फिटर
टर्नर
मशिनिस्ट
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,अकोला(जी) ड्रेस मेकिंग
हॉटेल अँन्ड कॅटरिंग
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,वाशिम. कारपेंटर
वेल्डर
हॉटेल अँन्ड कॅटरिंग
आर. ए .सी
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,बुलढाणा. कारपेंटर
वेल्डर
प्लंबर
एम.एम .वी
इलेक्ट्रिशियन
फिटर
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,अकोला कारपेंटर
वेल्डर
पेंटर
आर. ए .सी
एम.एम .वी
इलेक्ट्रिशियन
फिटर
टर्नर
मशिनिस्ट
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,अकोला. कारपेंटर
वेल्डर
पेंटर
आर. ए .सी
एम.एम .वी
इलेक्ट्रिशियन
फिटर
टर्नर
मशिनिस्ट
6 नागपुर औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,नागपुर. वेल्डर
पेंटर
आर. ए .सी
एम.एम .वी
इलेक्ट्रिशियन
फिटर
टर्नर
मशिनिस्ट
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,नागपुर(जी ) ड्रेस मेकिंग
हॉटेल अँन्ड कॅटरिंग
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,गडचिरोली. कारपेंटर
ड्रेस मेकिंग
पेंटर
आर. ए .सी
एम.एम .वी
इलेक्ट्रिशियन
फिटर
टर्नर
मशिनिस्ट
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,भंडारा. कारपेंटर
वेल्डर
आर. ए .सी
एम.एम .वी
इलेक्ट्रिशियन
फिटर
मशिनिस्ट
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,भंडारा.(जी) ड्रेस मेकिंग
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,गोंदिया. कारपेंटर
वेल्डर
ड्रेस मेकिंग
एम.एम .वी
इलेक्ट्रिशियन
फिटर
टर्नर
मशिनिस्ट
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,वर्धा. कारपेंटर
वेल्डर
एम.एम .वी
इलेक्ट्रिशियन
फिटर
टर्नर
मशिनिस्ट