उद्दिष्टे

उद्दिष्टे

  • उद्योगासाठी वेगवेगळ्या व्यवसायातील कुशल कामगारांचे नियमित प्रवाह सुनिश्चित करणे.
  • कामगारांच्या पद्धतशीर प्रशिक्षणाने कामगारांची गुणवत्ता आणि औद्योगिक उत्पादन वाढवणे.
  • शिक्षित तरुणांमधील बेरोजगारी कमी करण्यासाठी त्यांना उपयुक्त औद्योगिक रोजगारासाठी सुसज्ज करणे.

कौशल्य आव्हाने

  • रोजगारक्षमता आणि आर्थिक वाढीस प्रोत्साहन देण्यासाठी कौशल्य विकास महत्वाचा आहे.
  • विद्यापीठ पदवीधरांपैकी फक्त 13% पदवीधरांकाना रोजगार उपलब्ध आहेत.
  • फक्त 5% तरुण व्यावसायिकाना प्रशिक्षण दिले जाते.
  • भारत हा सर्वात तरुण देश असून 54% लोकसंख्या 30 वर्षांखालील असल्यामुळे जागतिक कौशल्य कार्यबल तयार करण्याची गरज आहे.
  • सन 2020 पर्यंत भारताचे लोकसंख्याशास्त्रीय अधिशेष 47 दशलक्ष होईल.
  • एकूण बेरोजगारांपैकी ६९% बेरोजगार व्यावसायिक कौशल्य रहित आहे.

महाराष्ट्र राज्यासमोरील आव्हाने

1 लोकसंख्या अंदाजे १० करोड
2 11 ते 20 वर्षे वयोगटातील लोकसंख्या २ करोड.
3 २१ ते ३५ वर्षे वयोगटातील लोकसंख्या २ करोड.
4 बालमजूर 7, 64, 075
5 अशिक्षित कामगार 44.00%
6 चौथी पास कामगार 22.60
7 प्रशिक्षित कामगार 33%
8 रोजगार व स्वयंरोजगार कार्यालयात नोंदणी केलेल्या तरुणांची संख्या 34, 81, 367

नवीन प्रशिक्षण सुविधा तयार करणे / विद्यमान पायाभूत सुविधा वापरणे

  • राज्यातील उमेदवार प्रशिक्षण कायद्यांतर्गत येणारे विविध उद्योग जे त्यांच्या पायाभूत सोयीसुविधा वापरत आहेत, अशा उद्योगांना समाविष्ट करणे.
  • उत्पादन संघटना ,उद्योग संघटना ,बांधकाम संघटना ,किरकोळ संघटना,ऑटोमोबाईल संघटना इ. संघटनाना समूह प्रशिक्षणामध्ये सहभागी करणे.
  • हॉस्पिटल / हॉटेल्स / तपशील / रत्ने आणि ज्वेलरी / परिधान / प्रवास आणि पर्यटन / खाद्य प्रक्रिया इत्यादीसारख्या विशेष क्षेत्राना समाविष्ट करणे.
  • कॉर्पोरेट सेक्टरचा समावेश.
  • माध्यमिक शाळा / आश्रमशाळा / स्वयंसेवी संस्था / मास्टर शिल्पकार यांचा समावेश.

मान्यताप्राप्त शैक्षणिक संस्थांचा समावेश

  • कला, विज्ञान, वाणिज्य महाविद्यालये
  • अभियांत्रिकी आणि तंत्रनिकेतन महाविद्यालये
  • कृषी महाविद्यालये
  • वैद्यकीय महाविद्यालये
  • एचएमसीटी महाविद्यालये

अंमलबजावणीसाठी धोरण

राज्य सरकारची भूमिका

  • मिशन मोडमध्ये कार्यक्रमाची अंमलबजावणी करणे.
  • सर्व विभागांच्या सर्व प्रशिक्षण योजना एका छताखाली आणणे.
  • सर्व जिल्ह्यांमध्ये क्षेत्रीय अभ्यासासाठी मनुष्यबळची जुळवाजुळव करणे .
  • क्षमतेवर आधारित अभ्यासक्रमाची रचना करणे.
  • प्रशिक्षण सामग्री तयार करणे.
  • प्रशिक्षकांच्या प्रशिक्षणाची सुविधा.
  • प्रशिक्षणासाठी अतिरिक्त आधारभूत संरचना.
  • प्रशिक्षण गुणवत्तेचे परीक्षण करण्यासाठी गुणवत्ता लेखापरीक्षणाची यंत्रणा.
  • प्रशिक्षणार्थ्यांचे परीक्षा व प्रमाणन; प्रत्येक जिल्ह्यासाठी स्वतंत्र मूल्यांकन संस्था.
  • रोजगाराचा पाठपुरावा करण्यासाठी यंत्रणा.
  • विविध शासकीय / खाजगी विभागांचा स्वयंरोजगारासाठी संबंध जोडणे.
  • योजनेची लोकप्रियता आणि प्रसिद्धी.