तंत्रशिक्षण व तंत्रशिक्षणाशी संबंधित विविध शाखा एका छत्राखाली आणण्यासाठी सन १९४८ मध्ये तंत्र शिक्षण विभागाची स्थापना करण्यात आली. अभियांत्रिकी महाविद्यालये,तंत्रज्ञान संस्था,तंत्रनिकेतन,औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था,औद्योगिक शाळा,तांत्रिक शाळा, सरकारी औद्योगिक प्रशिक्षण कार्यशाळा व्यावसाय आणि तांत्रिक प्रशिक्षण संबंधित इतर प्रमाणपत्र अभ्यासक्रम यांच्याशी संबंधित विविध विविध क्रियाकलापांचे प्रशासन आणि नियंत्रण करण्याची जबाबदारी या विभागावर सोपवण्यात आली होती.या व्यतिरिक्त, या विभागाद्वा पदव्युत्तर अभ्यासक्रम व संशोधांनाची जबाबदारीही घेतली गेली.

गेल्या चार दशकांपासून तंत्रशिक्षण संचालनालयाच्या अंतर्गत विविध कार्यक्रमांच्या उपक्रमांमध्ये मोठ्या प्रमाणात वाढ झाली आहे.कुशल मनुष्यबळाची आवश्यकता पूर्ण करण्यासाठी प्रशिक्षणाची कार्यवाही महाराष्ट्रातील नवीन सरकार तसेच खाजगी संस्थांनी सुरू केली आहे. या क्रियाकलापांचे कार्य सहजरित्या होण्यासाठी तंत्रशिक्षण संचालनालायचे दोन स्वतंत्र संचालनालायांमध्ये विभागणी खलीलप्रमाणे करण्यात आली

शिल्पकारागिर प्रशिक्षण योजना (औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था), सरकारी औद्योगिक प्रशिक्षण कार्यशाळा, +२ टप्प्यावरील शिक्षणाचे व्यावसायिकरण, माध्यमिक पातळीवरील तांत्रिक शिक्षण आणि प्रमाणपत्र आणि संबंधित व्यावसायिक अभ्यासक्रमांविषयी प्रशासकीय जबाबदार्‍या व्यावसाय शिक्षण व प्रशिक्षण संचालनालयाकडे सोपविण्यात येतात.

सर्व स्तरांवर तंत्रशिक्षणाशी संबंधित उपक्रम आयोजित करणे व त्या संबंधित सहकार्य वाढविण्यासाठी सन १९८४ मध्ये व्यवसाय शिक्षण व प्रशिक्षण संचालनालायाची स्थापना करण्यात आली.

व्यवसाय शिक्षण व प्रशिक्षण संचालनालाया अंतर्गत येणार्‍या योजना :

• माध्यमिक स्तरावरील पूर्व-व्यावसायिक अभ्यासक्रम,
• +२ स्तरावरील व्यवसाय अभ्यासक्रम १. + २ स्तरावरील द्विलक्षी अभ्यासक्रम २. + २ स्तरावरील व्यवसाय अभ्यासक्रम (एचएससी व्यावसायिक)
• महाराष्ट्र राज्य व्यवसाय परीक्षा मंडळाचे प्रमाणपत्र अभ्यासक्रम,
• शिल्पकारगीर योजना,
• शिकाउ उमेदवारी कायदा,१९६१ अंतर्गत शिकाउ उमेदवारी अभ्यासक्रम,
• शासकीय तांत्रिक माध्यमिक शाळा / केंद्र व औद्योगिक शाळा,
• औद्योगिक कामासाठी अर्ध – वेळ वर्ग,
• प्रगत व्यवसाय प्रशिक्षण योजना

सन १९८८-१९८९ पासून राज्यामध्ये केंद्र सरकार पुरस्कृत + 2 स्तरावरील योजना सुरू करण्यात आली. आता या अभ्यासक्रम चालवणार्‍या संस्थांची संख्या वाढली आहे. या योजनाचे कार्य सुरळीत चालवण्यासाठी व त्यावर नियंत्रण ठेवण्यासाठी मार्च १९८८ पासून संचालकांची दोन स्वतंत्र पदे निर्माण करण्यात आली.

• संचालक, प्रशिक्षण,
• संचालक, व्यवसाय शिक्षण

राज्य सरकारच्या , या सर्व योजनांची देखरेख उच्च आणि तांत्रिक शिक्षण विभागामार्फत केली जात होती. सद्य:स्थितीत या योजनांचे निरीक्षण कौशल्य विकास व उद्योजकत विभागाद्वारे केले जाते.

केंद्र सरकार स्तरावर, संचालक, प्रशिक्षण या अंतर्गत येणार्‍या योजनांचे निरीक्षण श्रम आणि रोजगार मंत्रालय, डीजीटी, नवी दिल्ली यांचेमार्फत केले जाते. तसेच संचालक , व्यवसाय शिक्षण अंतर्गत येणार्‍या योजनांचे निरीक्षण मानव संसाधन मंत्रालय, नवी दिल्ली यांचे द्वारे केले जाते.

संचालकांचे कामकाज खालीलप्रमाणे आहे

• शिल्पकारगीर प्रशिक्षण योजना,
• शिकाउ उमेदवारी योजना
• प्रगत व्यवसाय प्रशिक्षण योजना,
• औद्योगिक कामगारांसाठी सायंकालीन वर्ग,
• प्रशिक्षणासंबंधित सर्व विषय, १.लोकसेवा केंद्र योजना २.मागेल त्याला व्यवसाय प्रशिक्षण ३.आर्टिझन टू टेक्नोक्रॅट ४. उत्कृष्टता केंद्र ५.आदिवासी क्षेत्रातील अनुसूचित जमाती उमेदवारांसाठी व्यवसाय शिक्षण व प्रशिक्षणाचे सामान्यीकरण f. उत्पादनाभिमुख योजना जी. एमईएस योजना

• माध्यमिक स्तरावरील पूर्व-व्यावसायिक अभ्यासक्रम,
• + २ स्तरावरील व्यवसाय अभ्यासक्रम १. + २ स्तरावरील द्विलक्षी अभ्यासक्रम, २. + २ स्तरावरील व्यवसाय अभ्यासक्रम (एचएससी व्यावसायिक)
• ३.महाराष्ट्र राज्य व्यवसाय परीक्षा मंडळाचे प्रमाणपत्र अभ्यासक्रम,
• रोजगार आणि स्वयंरोजगार योजना,
• व्यावसायिक शिक्षणाशी संबंधित सर्व विषय

सरकारी मसुदा क्र. व्यशिअ -२०१६/(७७/१६)व्यशि-१, दि. २३/०६/२०१६,च्या संदर्भानुसार संचालकांचे फक्त एकच पद अस्तित्वात आहे. सद्य स्थितीत व्यवसाय शिक्षण व प्रशिक्षण संचालनालयामध्ये संचालक,व्यवसाय शिक्षण व प्रशिक्षण संचालनालय हे एक पद अस्तित्वात आहे.

सन १९८४ पासून व्यवसाय शिक्षण व प्रशिक्षण योजनांच्या प्रभावी अंमलबजावणीसाठी खालील माननीय संचालकांनी त्यांचे मौल्यवान योगदान दिले आहे :

• श्री क.म. गेदम
• श्री ए. द. जाधव
• श्री. व. द. देशमुख
• श्री. ज. द. भुटांगे
• श्री. व.क. गौतम, आयएएस
• श्री. र. ग. जाधव
• श्री. प. ए. नाईक
• श्री. विजय वाघमारे, आयएएस
• श्री. दयानंद मेशराम
• श्री. स. म.हस्ते
• श्री. अनिल जाधव
• श्री. ई. रविद्रन आयएएस