+२ स्तरावरील द्विलक्षी व्यवसाय अभ्यासक्रम

राज्यात १९७८-७९ या शैक्षणिक वर्षापासून +२ टप्प्यातील व्यावसायिक शिक्षण योजना सुरू करण्यात आली आहे. महाराष्ट्र राज्य माध्यमिक आणि उच्च माध्यमिक मंडळाने या योजनेअंतर्गत तांत्रिक, वाणिज्य, कृषी, गृहविज्ञान, मत्स्यव्यवसाय आणि पॅरामेडिकल अशा ६ वेगवेगळ्या गटांमध्ये विषय सुरू केले आहेत.

राज्यातील १९३६ संस्थांमध्ये (४९ सरकारी, १२८ खाजगी अनुदानित आणि १७५९ खाजगी स्वयं-वित्त महाविद्यालये) बायफोकल अभ्यासक्रम चालवले जात आहेत आणि त्यात १९९८०० विद्यार्थी आहेत. बायफोकल व्यावसायिक अभ्यासक्रमांचे शिक्षण घेणारे विद्यार्थी कामाच्या जगात प्रवेश करण्याच्या किंवा त्यांच्या व्यावसायिक क्षेत्रात उभ्या पातळीवर उच्च शिक्षण घेण्याच्या स्थितीत आहेत.

उद्दिष्टे

उच्च माध्यमिक शिक्षण पूर्ण केल्यानंतर प्रशिक्षणार्थींना स्वयंरोजगार किंवा रोजगारासाठी प्रोत्साहित करण्यासाठी आणि अशा प्रकारे त्यांना विद्यापीठीय शिक्षणापासून दूर नेण्यासाठी, +२ टप्प्यावर शिक्षणाचे व्यावसायिकीकरण करण्याची योजना सुरू करण्यात आली आहे.

माध्यमिक स्तरावर आणि माध्यमिक शिक्षण पूर्ण झाल्यानंतरही कामाच्या जगात सामील होण्यासाठी उपयुक्त शिक्षण देणे हे मुख्य उद्दिष्ट आहे; विद्यार्थ्यांना कारागीर प्रशिक्षण योजनेअंतर्गत कुशल किंवा अर्ध-कुशल कारागीर म्हणून प्रशिक्षित केले जाते.

+२ च्या टप्प्यातील शिक्षणाचे व्यावसायिकीकरण हा एक शैक्षणिक कार्यक्रम म्हणून सुरू करण्यात आला आहे, जो राष्ट्रीय पातळीवर स्वीकारला गेला आहे आणि उद्योगांना प्रशिक्षित मनुष्यबळ पुरवण्यासाठी उपयुक्त आहे. महाराष्ट्रात, व्यावसायिक विषयांसह उच्च माध्यमिक शिक्षण पूर्ण केल्याने, विद्यार्थी जगात सामील होऊ शकतात, कारण त्यांना चांगले प्रशिक्षण दिले जाते.

+२ स्तरावरील बायफोकल व्यावसायिक शिक्षणातील संस्थांची संख्या आणि प्रवेशाची सध्याची स्थिती (२०२४-२५)

अनु. क्र. संस्थेचा प्रकार संस्थांची संख्या उपलब्ध जागा
शासकीय खाजगी अनुदानित खाजगी विनाअनुदानित शासकीय खाजगी अनुदानित खाजगी विनाअनुदानित
1 +२ पातळीचे बायफोकल व्यावसायिक शिक्षण 49 128 1759 7650 11050 181100